...երբ չեմ մտածում, որ այս ամեն ինչը վերջանալու է.

8.10.2013
i'm tendency

Բոլորովին վերջերս Հայաստանում էր գտնվում հայ հեղինակ-կատարող, երաժիշտ Արեգ Նազարյանը: Այդ հաճելի իրողությունը իհարկե չվրիպեց imtendency.am-ի ուշադրությունից: Արեգը արդեն 12 տարի է, ինչ ապրում և աշխատում է Բելգիայում, չնայած ինչպես ինքն է նշում, փորձում է ամեն տարի գոնե մեկ-երկու անգամ գալ հայրենիք. «Հայաստանը ինձ համար ոչ միայն ծննդավայր է, այն նաև անբուժելի հիվանդություն և կենդանակերպի նշան».
-Իսկ դա ի՞նչ է նշանակում.

-Այսինքն, երբ այստեղ ամեն-ինչ լավ է՝ ես էլ եմ լավ, ինձ վրա շատ լավ է անդրադառնում, իսկ երբ ամեն-ինչ վատ է՝ հակառակն է: Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունները՝ լավ թե վատ, ինձ հետ ուղիղ կապ ունեն, այն ինչ կատարվում է Հայաստանում, անմիջական ազդեցություն է թողնում ինձ վրա և էական չէ ես որտեղ եմ ապրում, ինչով եմ զբաղվում. դրա համար ես չեմ կարող չգալ Հայաստան, և հետո շա՜տ-շա՜տ եմ կարոտում…

- Ի՞նչը կամ ու՞մ ես կարոտում ամենաշատը:
-Աղջիկներին (պատասխանում է կես-կատակ, կես-լուրջ):

-Նախկին սերերի՞ն…
- Ո՛չ, ապագա. անցյալը մնում է անցյալում… Դե եթե անկեղծ՝ ընտանիքիս եմ շատ կարոտում, ընկերներիս, համերգներս, հեղինակային երգի երեկոները, այդ ջերմությունը, այդ տաք մթնոլորտը, մի բան, որը ես Բելգիայում չեմ կարող ունենալ, այնտեղ պարզապես չես կարող վերցնել ու ձևավորվել մի մթնոլորտ, որտեղ հեղինակային երգը իր տեղը կարողանա գտնել:

-Իսկ փորձե՞լ ես այդ ուղղությամբ որևէ քայլեր ձեռնարկել:
-Բելգիայում, հայկական համայնք որպես այդպիսին չկա ( հայկական ընդհամենը մի եկեղեցի կա) և կա գործող «Հայ տուն» մշակութային օջախը, որտեղ մի անգամ առաջարկեցի, առանց որևէ տոմս վաճառելու, ուղղակի բարեգործական համերգ կազմակերպել, ինձ ասացին, որ ամիսը մեկ անգամ ճաշկերույթ է լինում և որի ընթացքում ես կարող եմ նվագել. բնականաբար դա եղավ Բելգիայում այդ ուղղությամբ որևէ քայլ ձեռնարկելու իմ առաջին և վերջին փորձը: Իհարկե չեմ բողոքում, ես այնտեղ ապրում եմ, աշխատում, ունեմ երեք երեխա, ամեն ինչ շատ լավ է, բայց ինչ-որ բան թերի է… հեռավորությունն իրենն ասում է…

- Արեգ, քո վերջին հարցազրույցներից մեկում, դու համոզված ասում էիր, թե մարդը միշտ միայնակ է… մի՞թե դա այդպես է, թե՞ նորից հեռավորությունն է իրենն ասում…
- Այո, չեմ փոշմանել (ծիծաղում է)… ցանկացած մարդ էակ միշտ միայնակ է, ուղղակի երբեմն միայնությունդ չես զգում, որովհետև ճիշտ տեղում և ճիշտ պահին հայտնվում են մարդիկ, ովքեր լցնում են այդ բացը: Չնայած նրան, որ «բաց»-ը շատ խորն է, այնուամենայնիվ այն երբեմն լցնել լինում է, բայց նույնիսկ լցնելուց հետո էլ, գալիս է մի ժամանակ, երբ դա նորից ճեղքվում է. «չմիայնության» պահերը ժամանակավոր են, և իմ խորին համոզմամբ, երջանիկ է նա, ում կողքին կան մարդիկ, ովքեր իրենց մեծ սիրով, ջերմությամբ ու նվիրվածությամբ լցնում են քո «դատարկությունը»:

-Իսկ ինքդ ինչպե՞ս ես այն լցնում :
-Երգեր եմ գրում և հաղորդակցվում եմ հանդիսատեսի հետ:

-Օգնու՞մ է:
-Պատկերացրեք, որ այո… դու դահլիճի հետ փոխանակում ես քո միայնությունը ու հանկարծ քո խոսքը տեղ է հասնում, դու քեզ գնահատված ես զգում… դա հաճելի պահ է…

- Պատմիր այդ պահի մասին, ե՞րբ ես քեզ գնահատված զգում:
-Երբ հանդիսատեսը գալիս և խնդրում է, որ նվագեմ մի երգ, որը մոռացել եմ 10 տարի առաջ, որովհետև այդ երգը ինձ համար այլևս ակտուլ չէ և ապրում է իր սեփական կյանքով: Քո մոտ տպավորություն է ստեղծվում, որ այն ինչ արել ես ժամանակին, քցել ես ջուրը ու հիմա իրեն հանել են, օգտագործում են, այսինքն հիմա էլ է այն կարևոր. դա շատ ավելի խորն է, քան երգ գրելու պահը: Ամեն մարդ վերցնում ու ընկալում է յուրովի, և հավատացեք, որ հենց դա է հեղինակային երգի ամենամեծ առավելություններից մեկը, երբ երգը սկսում է ապրել սեփական կյանքով…. Ինձ թվում է, որ մահվանից հետո էլ նույնն է, ինչ ծնվելուց առաջ. ոչ մի բան չկա… բայց կյանքը դրանով չի վերջանում… ինչ-որ մեկը նորից շարունակում է ապրել…. Ճիշտ կլինի չմեկնաբանեմ. թող մարդիք ընկալեն այնպես, ինչպես զգում են…

- Հիշեցի Արթուր Մեսչյանի հարցազրույցներից մեկը. ասում էր, որ հեղինակային երգիչը ընդհանրապես չպետք է խոսի, այլ միայն երգի….
-Այո՜, հիշում եմ… ես դա նույնիսկ կտարածեի առհասարակ «արվեստագետ» կատեգորիայի վրա: Արվեստագետը չպետք է մեկնաբանի իր գործը, որովհետև, երբ դու խոսում ես, ստացվում է, որ քո արածի վրա ինչ-որ բառեր ու սահմանափակումներ ես դնում… դու պետք է հնարավորություն տաս լսարանին քո ստեղծագործությունները յուրովի ընկալելու ու ընդունելու այնպես, ինչպես իրենց է հարմար, ինչպես իրենք են զգում… դա շատ կարևոր է. փաստորեն դու մի կողմից տալիս ես գինին, մյուս կողմից էլ ինքդ էս որոշում բաժակի ձևը. դու ինձ այս բաժակն ես տալիս, բայց գուցե դա իմը չէ՞, գուցե ինձ այն մյու՞սն է դուր գալիս… նուրբ հարց է, հասկանու՞մ եք, ցանկացած արվեստագետ պետք է մտածի այդ մասին. դու մարդուն բաժակ մի՛ տուր. դու տու՛ր միայն գինին… թող նա լցնի այնպես, ինչպես իրեն հարմար է:

-«Գինու տեսությունից» անցում կատարենք դեպի երազանքներ…
- Իսկ եթե ես երազանք չունե՞մ….

-Բայց այդպես չի լինում. Երազանք չունեցողը նման է մարդու, ով տեսողություն չունի, այսինքն կարող է քայլել, բայց այ որտե՞ղ գնա՝ չգիտի…
- Ես չեմ վախենում իմ ընթացքից, ես չեմ վախենում փոփոխություններից… երևի ինչ-որ բան սխալ է, բայց ես երազանք չունեմ… այն ինչ իմ մտքում է, դրանք նպատակներ են ու ծրագրեր, որոնք վաղ թե ուշ հնարավոր է իրականացնել, կյանքի կոչել: Մարդը կույր լինի, թե տեսունակ, միևնույն է, առաջ գնալու համար նա պետք է ցանկալի իրականության ձգտում ունենա, այն իրականության, որը դեռևս չկա կամ մասամբ կա, բայց որը կարո՛ղ է լինել ու կլինի՛, եթե մարդ չվախենա… Դեկարտը մի այսպիսի խոսք ուներ, ասում էր. «Վախկոտությունը շատ վնասակար է, որովհետև այն զսպում է կամքը օգտակար գործողություններից»… զսպվածությունը երբեք ավելորդ չէ, բայց ամեն անգամ կամքդ զսպելով, մեկ քայլով մոտենում ես վերջին. Ու դու այլևս երջանիկ չես…

-Իսկ դու երջանի՞կ ես:
-Երջանիկ եմ այն պահին, երբ չեմ մտածում, որ այս ամեն ինչը վերջանալու է…

-Հաճա՞խ ես մտածում այդ մասին:
-Արդեն ոչ… :)